10 Symptomów Niedoboru Testosteronu – Przyczyny i Leczenie

Testosteron to hormon dominujący głównie u mężczyzn, ale kobiety również mają pewną ilość testosteronu w organizmach. Jego poziom naturalnie zmniejsza się z wiekiem, ale bardziej znaczące obniżenie jego poziomu może również wystąpić ze względu na inne czynniki. Dowiedz się, co powoduje niedobór testosteronu, jakie są jego objawy oraz jak zwiększać poziom tego hormonu dla ogólnego zdrowia.

Czym jest testosteron

Testosteron to przede wszystkim hormon, który jest bardzo ważny dla zdrowia mężczyzn i to nie tylko dla płodności lub masy mięśniowej. Ponadto testosteron nie jest wyłącznie ludzkim hormonem, ponieważ jest obecny również u zwierząt. Ten głównie męski hormon pełni niejedną rolę w organizmie, włączając poprawne funkcjonowanie odporności, produkcję męskich cech płciowych oraz regulację różnic płciowych. [1] [2] 

Testosteron był swego czasu uważany za hormon odpowiadający głównie za fizjologię i androgenezę u mężczyzn i chłopców. Jednakże oprócz tego wpływa on na nasze kości, co może być przypisane jego przekształceniu się w estrogen. Zakres działania testosteronu jest kompleksowy i naukowcy badają również, jaką pełni on rolę w funkcjonowaniu bólu i układu sercowo-krążeniowego u mężczyzn i kobiet. Aby podkreślić, jak ważny jest testosteron, umieściliśmy na liście procesy, dla których jest istotny [3] [4]:

• rozmiar i siła mięśni
• wzrost i siła kości
• obniżanie głosu i występowanie włosów
• funkcjonowanie libido
• rozwój penisa i jąder oraz produkcja spermy

Symptomy niskiego poziomu testosteronu

Poziom testosteronu u mężczyzn naturalnie zmniejsza się w trakcie życia, a mówiąc dokładniej po 30 roku życia, jego ilość zmniejsza się o 1% na rok. Niski poziom testosteronu jest również nazywany męskim hipogonadyzmem. Jest to stan, w którym jądra nie produkują wystarczająco testosteronu. Jednakże istnieje kilka innych powodów niskiego poziomu testosteronu. Niełatwo jest określić, ile mężczyzn ma niski poziom testosteronu, ale dotychczasowe informacje określają, że całkowicie jest to 2.1% mężczyzn, czyli że 2 na 100 mężczyzn skarżyło się na problemy. Jednakże musimy również wziąć pod uwagę ich wiek. W grupie młodszych mężczyzn jest to mniej więcej 1%, ale w grupie starszych mężczyzn po 80 roku życia jest to około 50%. [5] [6] [8]

Co interesujące, niedobór testosteronu jest bardziej powszechny u otyłych mężczyzn. Według badania niski poziom testosteronu został odkryty u 6.4% mężczyzn z optymalną wagą, ale aż do 30% otyłych mężczyzn może mieć niedobór testosteronu. Podobnie jest w przypadku diabetyków; inne badanie stwierdziło, że mniej więcej jeden na czterech diabetyków ma również niski poziom testosteronu. [6]

Prawdopodobnie zastanawiasz się, jaki jest optymalny poziom testosteronu i kiedy uznaje się, że jest on niski. Górna normalna granica jest określana od 1000 do 1200 nanogramów na decylitr. Dolna granica jest określona jako 300 nanogramów. Według Amerykańskiego Stowarzyszenia Urologów, wartości poniżej 300 nanogramów są uznawane za niskie. [6] [9]

Skąd wiedzieć, że ma się niski poziom testosteronu? Skup się na najbardziej powszechnych symptomach, które przedstawimy ci w kolejnym akapicie.

Problemy z erekcją i obniżony pociąg seksualny

Rezultatem obniżonego poziomu testosteronu może być zmniejszony pociąg seksualny, który naturalnie spada z wiekiem, ale jest bardziej powszechny u osób z niskim poziomem testosteronu. Kolejną cechą są problemy z erekcją, które mogą występować z powodu zredukowanej produkcji tlenku azotu w tkankach penisa, które są stymulowane przez testosteron. Dla dopełnienia obrazu dysfunkcja erekcji to nie tylko rezultat niskiego poziomu testosteronu, ale również wysoki poziom cholesterolu, wysokie ciśnienie krwi, stres oraz niepokój i konsumpcja alkoholu, oraz palenie. [7] 

Depresja i wahania emocjonalne

Zmniejszony pociąg seksualny jest również związany z emocjami, ale dodatkowo niski poziom testosteronu może mieć swoje odbicie również w poziomie emocjonalnym poprzez depresję i smutek. Testosteron ma wpływ na regulowanie emocji, więc symptomami jego niedoboru mogą być również zmęczenie, rozdrażnienie i wspominana awersja do seksu. Wreszcie w tym kontekście wspomina się również o problemach z motywacją i poczuciem własnej wartości. [5] 

Oznaki fizyczne

Oprócz zmian seksualnych i psychologicznych niedoborowi testosteronu towarzyszą pewne zmiany fizyczne. Zaliczają się do nich zmniejszenie masy mięśniowej i energii, zwiększenie tkanki tłuszczowej, jak i również tak zwana ginekomastia (powiększone i uwidocznione piersi) oraz utrata włosów. [7] [10]

You might be interested in these products:

Jak zwiększyć poziom testosteronu?

Niedobór testosteronu lub niedoczynność gruczołów płciowych mogą zostać zweryfikowane przez ekspertów i oczywiście można wykonać testy, aby określić przyczynę niskiego poziomu tego hormonu. Androgenowa terapia zastępcza może mieć formę zastrzyków, plastrów lub żelu. Powinno jednak zostać dodane, że ten rodzaj leczenia może mieć kilka efektów ubocznych [10] [11]:

• wyższe ryzyko wystąpienia chorób serca
• powiększenie piersi
• redukcja produkcji spermy i zmniejszenie się jąder
• trądzik i reakcje skórne
• zespół bezdechu śródsennego

Oprócz leczenia medycznego istnieją naturalne sposoby wsparcia produkcji testosteronu i celem tego artykułu jest skupienie się właśnie na nich.

Naturalne Sposoby Zwiększenia Poziomu Testosteronu

Optymalna masa ciała

Zwiększona masa ciała może być powodem niskiego poziomu testosteronu. Według badania z czasopisma Clinical Endocrinology, otyli, młodzi mężczyźni w wieku 14-20 lat mieli do 50% mniej testosteronu niż ci, którzy mieli odpowiednią wagę. [12] Zauważ, że nie wspominano o otyłości u starszych mężczyzn.

Być może nie będziesz zaskoczony, że osoby z wyższym poziomem testosteronu miały również więcej mięśni. Jest tak częściowo ze względu na proces, za który odpowiedzialna jest tkanka tłuszczowa. Produkuje ona enzym aromatazę, który przekształca androgeny w estrogeny. Jednakże, jeśli to nie byłoby wystarczające, z powodu negatywnej reakcji podwzgórza w mózgu, estrogen zmniejsza produkcję testosteronu. [13] Więc jeśli myślisz, że dobrze byłoby zrzucić kilka kilogramów, aby wyglądać lepiej, jest to też dobry ruch dla poziomu twojego testosteronu.

Testosteron a zdrowa dieta

Dieta i optymalna waga są powiązane, więc prawdopodobnie nie jest zaskoczeniem, że nawet dobry styl życia może wpłynąć na poziom testosteronu. Po pierwsze i najważniejsze istotne jest zachowywanie optymalnego spożycia składników odżywczych w długotrwałej perspektywie czasu. Jest tak, ponieważ częste stosowanie diet lub przejadanie się mogą wpływać na poziom testosteronu. Postaraj się skupić na zbilansowanym spożyciu białka, węglowodanów i tłuszczy.  [14] 

Dodatkowo badanie z 2009 roku sugeruje, że kwas asparaginowy (DAA) również pomaga zwiększyć produkcję testosteronu. Posiadają go na przykład warzywa strączkowe, orzechy lub produkty z kwasami tłuszczowymi omega-3. W związku z tym jeśli chcesz wspomóc swój testosteron, nie powinieneś wykluczać tych produktów ze swojej diety. [15]

Do produkcji testosteronu nasze gruczoły potrzebują magnezu i cynku, a komórki Leydiga potrzebują cholesterolu. W związku z tym specyficzne produkty spożywcze, takie jak kapusta, brokuły oraz kalafior mogą ci również pomagać eliminować estrogeny, jednocześnie zwiększając ilość testosteronu. Je również postaraj się włączyć do swojej diety. [16] 

Ćwiczenia a testosteron

Oprócz zachowywania wagi i poprawnej diety, ćwiczenia i efektywne rodzaje treningu są równie ważne przy zwiększaniu poziomu testosteronu. Według badania z 2017 roku aktywność fizyczna bardziej niż utrata wagi pomoże ci produkować więcej testosteronu. Jednakże prawdą jest również, że trenować powinno się z umiarem, ponieważ nadmierna aktywność fizyczna może powodować „to, czego chcesz się pozbyć” – niedobór testosteronu. [12] [17] 

Wszystkie rodzaje ćwiczeń są odpowiednie, ale dla krótkotrwałego i długotrwałego zwiększania testosteronu trening siłowy lub trening przedziałowy o wysokiej intensywności HIITsą najlepsze. [14]  

W celu wsparcia produkcji testosteronu powinieneś skupić się na „podnoszeniu ciężarów”. W związku z tym miej w pamięci następujące wskazówki podczas trenowania [16]:

• Włączaj kompleksowe ćwiczenia – martwy ciąg, przysiady, wyciskanie na ławce oraz wyciskanie nad głowę
• Zwiększaj obciążenie – Ćwiczenie z większym obciążeniem odpowiada większej produkcji testosteronu
• Nie próbuj osiągnąć niewydolności podczas każdej serii – specjalnie użyliśmy słowa “każdej”, ponieważ możesz dążyć do niewydolności, ale tylko podczas ostatniej serii

Testosteron a alkohol

Prawdopodobnie zgodzimy się, że nadmierna konsumpcja alkoholu jest szkodliwa dla ludzkiego organizmu w każdy z możliwych sposobów. Jednakże alkohol ma również negatywny wpływ na poziom testosteronu i nie mamy na myśli tylko nieznacznego wpływu. 3 gruczoły są potrzebne do produkcji testosteronu – podwzgórze, gruczoł mlekowy i jądra. Alkohol wpływa na każdy jeden z nich, co może zakłócać produkcję testosteronu. [18]

Badanie z 2019 roku przeanalizowało negatywny wpływ alkoholu na poziom testosteronu u mężczyzn. Przedstawiło ono rezultaty badania porównującego chronicznych alkoholików z ochotnikami, którzy mieli wypijać pół kwart whiskey dziennie (pół kwarty = 473,176 ml lub 0.47 l) przez 30 dni. Prawie wszyscy alkoholicy mieli niewystarczający lub niski poziom testosteronu. U zdrowych ochotników poziom testosteronu zaczął spadać 72 godziny po przetrawieniu i osiągnął ten sam poziom, którzy mieli alkoholicy po 30 dniach. [18] [19] Oznacza to, że nie muszą minąć lata, zanim osiągnie się stan podobny do tego, który mają zatwardziali alkoholicy, wystarczy tylko miesiąc.

Nadmierna konsumpcja alkoholu ma również niekorzystne działanie w krótkotrwałej perspektywie czasu. Jedna noc, podczas której przesadzisz z alkoholem, zredukuje poziom testosteronu aż do 40%, co może potrwać przez kolejne 1 – 2 dnia. Najgorszym przypadkiem jest chroniczne picie, przez które atrofię jąder (zanik) może wystąpić, która może być nieodwracalna. [13] 

Czy chcesz dowiedzieć się więcej na temat wpływu alkoholu na sportowców? Wszystkiego istotnego dowiesz się z artykułu – W jaki sposób alkohol wpływa na utratę wagi, regenerację mięśni i ich wzrost.

Testosteron, stres i kortyzol

Wielu nazywa stres „niewidzialnym zabójcą”, ponieważ jego wpływ na zdrowie jest często bagatelizowany. Podczas odczuwania stresu poziom kortyzolu, hormonu odpowiedzialnego za kilka procesów, takich jak metabolizm i odporność, się zwiększa. Wreszcie wysoki poziom kortyzolu i stres mogą zwiększać apetyt, czego rezultatem może być zwiększenie zarówno masy ciała jak i niebezpiecznej tkanki tłuszczowej co może mieć swoje odbicie w poziomie testosteronu. [12] [14]Stres i niepokój są częstymi częściami życia wielu osób, ale ich negatywne działanie jest bardziej kompleksowe, niż wydaje się większości osób

Testosteron a sen

Zawsze podkreślany 8-godzinny sen nie jest tylko mitem. Dla większości populacji 7-9 godzin snu jest powiązane z dobrym zdrowiem. Po zdrowej diecie sen jest drugim najważniejszym czynnikiem wpływającym na produkcję testosteronu. [13] Według jednego badania nawet tak mało jak 1 tydzień ograniczonego snu może powodować dzienny spadek poziomu testosteronu o 15%. [12] Dobry sen może nie tylko zwiększyć poziom testosteronu, ale również obniżyć poziom kortyzolu, o którym wspominaliśmy w poprzednim punkcie. [16] Lepiej bądź bardziej aktywny w ciągu dnia i pozwól odpocząć swojemu ciału w nocy dla lepszej równowagi hormonalnej.

Suplementy z Testosteronem

Poprawną produkcję testosteronu może wspierać nie tylko sen, ćwiczenia i poprawna dieta, ale również suplementy odżywcze. Przestawiamy niektóre suplementy, które mogą ci w tym pomóc  [20] [21] [22]:

• Witamina D – wspomaga regulację poziomu testosteronu. Organizm wytwarza ją ze światła słonecznego, ale być może będziesz musiał ją suplementować, jeśli spędzasz zbyt dużo czasu w pomieszczeniach, masz ciemniejszy kolor skóry lub mieszkasz z dala od równika. Pomiędzy innymi zwiększenie poziomu witaminy D może również wspomagać jakość spermy.
• DAA – kwas asparaginowy – ten aminokwas ma pozytywny wpływ na testosteron, który według naukowców może być powodowany przez zwiększenie poziomu hormonu luteinizującego i hormon folikulotropowego.
• Cynk – Produkcja testosteronu może zostać również „zablokowana” przez niedobór cynku. W większym stopniu sportowcy mogą spotykać się z tym problemem, ponieważ zostaje on wypłukany z organizmu. Możesz suplementować cynk dietą, ale możesz również zwiększać jego poziom suplementami odżywczymi.
• Ashwagandha – roślina znana w tradycyjnej hinduskiej medycynie, która jest przede wszystkim adaptogenem, który pomaga radzić sobie z niepokojem i stresem. Jednakże według naukowców suplementacja Ashwagandhy ma również pozytywny wpływ na testosteron, którego poziom zwiększył się o 10-22% u mężczyzn.
• DHEA – ten skrót odpowiada za hormon dehydroepiandrosteron, który organizm naturalnie produkuje w nadnerczu. Według badań 50-100 mg DHEA może zwiększyć poziom testosteronu o 20%.
• Buzdyganek naziemny – Ta roślina jest znana w naturalnej medycynie od wieków, a jej wpływ na poziom testosteronu i pociąg seksualny został poparty kilkoma badaniami naukowymi.

Niedobór testosteronu ma całe spektrum symptomów, które również możesz zauważyć. Jednakże jeśli chcesz być absolutnie pewien swojej ilości testosteronu, poszukaj eksperta, który wykona testy, aby zweryfikować jego faktyczny poziom. Tak jak przeczytałeś w artykule, na testosteron wpływa wiele czynników i ponadto jego poziom może spadać bardzo szybko. Nie zawsze konieczne jest poddawanie się leczeniu, aby zwiększyć poziom testosteronu, czasami wystarczy zmiana stylu życia i zastosowanie odpowiednich suplementów odżywczych. Wierzymy, że dowiedziałeś się wszystkiego, co ważne na temat testosteronu i jego znaczenia. Czy chcesz, aby twoi znajomi dowiedzieli się więcej na temat tego istotnego hormonu? Nie wahaj się wspomóc artykułu poprzez udostępnienie.

Sources:

[1] George N. Nassar, Stephen W. Leslie - Physiology, Testosterone – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK526128/

[2] James Roland - What Is Testosterone? – https://www.healthline.com/health/what-is-testosterone

[3] Vineet Tyagi, MD, Michael Scordo, MD, Richard S. Yoon, MD, Frank A. Liporace, MD, Loren Wissner Greene, MD, MA - Revisiting the role of testosterone: Are we missing something? – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5434832/

[4] Testosterone — What It Does And Doesn't Do – https://www.health.harvard.edu/drugs-and-medications/testosterone--what-it-does-and-doesnt-do

[5] Healthline Editorial Team - Low Testosterone in Men – https://www.healthline.com/health/side-effects-of-low-testosterone

[6] What is Low Testosterone? – https://www.urologyhealth.org/urologic-conditions/low-testosterone

[7] Jenna Fletcher - What are the symptoms of low testosterone? – https://www.medicalnewstoday.com/articles/322647

[8] Low Testosterone (Male Hypogonadism) – https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15603-low-testosterone-male-hypogonadism

[9] Jerry R. Balentine, DO, FACEP - Low Testosterone (Low-T) – https://www.medicinenet.com/low_testosterone_low_t/article.htm

[10] Mayo Clinic Staff - Testosterone therapy: Potential benefits and risks as you age – https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/sexual-health/in-depth/testosterone-therapy/art-20045728

[11] Colleen M. Story - Options for Increasing Your Testosterone – https://www.healthline.com/health/low-testosterone/testosterone-replacement-therapy-and-other-options

[12] Lana Barhum - How do you boost testosterone naturally? – https://www.medicalnewstoday.com/articles/322508

[13] John Fawkes - This Is How to Raise Your Testosterone Levels Naturally – https://medium.com/better-humans/this-is-how-to-raise-your-testosterone-levels-naturally-995daab1a944

[14] Rudy Mawer - 8 Proven Ways to Increase Testosterone Levels Naturally – https://www.healthline.com/nutrition/8-ways-to-boost-testosterone

[15] Enza Topo, Andrea Soricelli, Antimo D'Aniello, Salvatore Ronsini, Gemma D'Aniello - The role and molecular mechanism of D-aspartic acid in the release and synthesis of LH and testosterone in humans and rats – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2774316/

[16] Testosterone Week: How I Doubled My Testosterone Levels Naturally and You Can Too – https://www.artofmanliness.com/articles/how-to-increase-testosterone-naturally/

[17] David R Hooper, William J Kraemer, Catherine Saenz, Kevin E Schill, Brian C Focht, Jeff S Volek, Carl M Maresh - The presence of symptoms of testosterone deficiency in the exercise-hypogonadal male condition and the role of nutrition – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28470410/

[18] Daniel Yetman - How Alcohol Affects Testosterone – https://www.healthline.com/health/how-alcohol-affects-testosterone

[19] Ylenia Duca, Antonio Aversa, Rosita Angela Condorelli, Aldo Eugenio Calogero, Sandro La Vignera - Substance Abuse and Male Hypogonadism – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6571549/#B8-jcm-08-00732

[20] Michael Hull - How can you increase testosterone naturally? – https://examine.com/nutrition/increase-testosterone-naturally/

[21] Louise Morales-Brown - What are some of the top testosterone supplements and boosters? – https://www.medicalnewstoday.com/articles/best-testosterone-supplements

[22] Rudy Mawer - The 8 Best Supplements to Boost Testosterone Levels – https://www.healthline.com/nutrition/best-testosterone-booster-supplements