Table of Contents
Kwas hialuronowy stał się ostatnio bardzo popularny ze względu na jego korzystny wpływ na skórę, szczególnie w zakresie redukcji zmarszczek. Jednak jak się okazuje, kwas ten jest również przydatny na przykład przy gojeniu się ran i leczeniu refluksu. Przeczytaj w naszym artykule, czym jest kwas hialuronowy i jakie są korzyści z jego stosowania.
Pochodzenie kwasu hialuronowego
Nazwa hialuronowy pochodzi od greckiego słowa hyalos, które można przetłumaczyć jako szkło. Kwas hialuronowy występuje naturalnie w organizmie człowieka, gdzie wraz z solą sodową tworzy płyn maziowy. Jego rola polega na nawilżaniu tkanek miękkich, które wspomagają prawidłowe funkcjonowanie stawów. Płyn maziowy ogranicza tarcie i ułatwia ruch pomiędzy chrząstkami stawowymi. Kwas hialuronowy w postaci stężonej możesz znaleźć m.in. w kroplach do oczu. [1] [3] [4]
Cząsteczka kwasu hialuronowego, znana również jako hialuronian ma strukturę mukopolisacharydu o dużej lepkości, powstającego z odnawialnych glukozydów. Jak wynika z członów nazwy „Sacharyd” i „Gluko” jego częścią jest „cukier”, a dokładniej glukoza. Glukozyd jest oznaczeniem bioflawonoidów, które są związane z glukozą, podczas gdy cząsteczka glukozy spełnia funkcję transportera. [1] [2]
Kwas hialuronowy został po raz pierwszy wyizolowany z krowiego płynu wewnątrzgałkowego w 1934 roku. Został on wyizolowany przez Karla Meyera i Johna Palmera, a jego nazwa wywodzi się z połączenia terminów hyaloid (szkło) i uronic acid (kwas uronowy). W 1986 r. wprowadzony został termin Hialuronian w celu dopasowania go do terminologii sacharydów. [5]
You might be interested in these products:
Funkcje kwasu hialuronowego
Poprawia aktywność i zmniejsza ból w stawach
Prawidłowe funkcjonowanie stawów zależy od ich nawilżenia, dzięki temu nie występuje tarcie w stawach, które jest źródłem bólu. Tę funkcję spełnia płyn maziowy, który zawiera kwas hialuronowy. Kwas ten rozpuszcza się w płynie, co przyczynia się do powstawania bólu i sztywności stawów.[6] [12]
Nawilżanie stawów jest szczególnie ważne dla osób cierpiących na chorobę zwyrodnieniową stawów, ponieważ w ich przypadku zastosowanie kwasu hialuronowego może zmniejszyć sztywność i ból. Choroba zwyrodnieniowa stawów jest chorobą, która dotyka miliony ludzi na całym świecie, jest najczęstszym rodzajem zapalenia stawów. Podczas gdy artetyzm jest oznaką zapalenia stawów, które mogą odnosić się do 200 różnych schorzeń. W przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów mówimy o trudnościach powodowanych przez zniszczenie chrząstki stawowej. Choroba zwyrodnieniowa stawów jest najczęściej związana z kolanami, biodrami i kręgosłupem, ale także wpływa na stawy palców, stawy nadgarstkowe (dolny staw kciuka) i staw stępowo-śródstopny (dolny staw dużego kciuka). [8] [9] [10] [11]
W przeglądzie naukowym z 2016 r. dokonano oceny wyników badań przeprowadzonych w latach 2008-2015. Wyniki przeglądu potwierdziły pozytywny wpływ zastosowania kwasu hialuronowego w leczeniu objawów związanych z zapaleniem błony maziowej. Termin ten wskazuje na bolesne zapalenie błony maziowej, szczególnie podczas ruchu. Kwas hialuronowy w postaci suplementu diety wykazuje umiarkowaną skuteczność bez skutków ubocznych. Jest to substancja bezpieczna, służąca do łagodzenia bólu kolana. [14] [15]
Poprawia gojenie się ran
Kwas hialuronowy znajduje się w płynie maziowym, w okolicach oczu, ale jest również naturalnym składnikiem skóry. Stężenie kwasu zwiększa się w procesie naprawy uszkodzonej skóry. Kwas hialuronowy może wpływać na szybkość gojenia się skóry poprzez regulację stanu zapalnego i powiadamianie organizmu o konieczności utworzenia większej liczby naczyń w uszkodzonym miejscu. [6]
W badaniach z 2015 roku badano zdolność kwasu hialuronowego do spowalniania procesów starzenia się skóry. W tym celu stworzono eksperymentalny model toksyczności skórnej (uszkodzenia skóry) i hepatotoksyczności (uszkodzenia wątroby) spowodowanej przez etanol. Wykorzystywały one ludzkie keratynocyty (komórki naskórka produkujące keratynę) i hepatocyty (komórki nabłonkowe wątroby), które zachowują indukowaną aktywność cytochromu P450 (enzymy potrzebne do syntezy i metabolizmu różnych cząsteczek i substancji chemicznych w komórkach). Zgodnie z wynikami, do wprowadzenia czynnika wzrostu fibroblastów zastosowano kody szkieletowe z kwasu hialuronowego. Fibroblasty są rodzajami komórek, które tworzą macierz zewnątrzkomórkową i kolagen. Te dwa składniki są ważne dla tworzenia się tkanki strukturalnej, a także dla naprawy tkanek. Wyizolowany lub w połączeniu z innymi składnikami kwas hialuronowy jest wykorzystywany do naprawy tkanek. Wyciągi z kwasu hialuronowego zapewniają skuteczną i bezpieczną regenerację skóry. [17] [22] [23] [24] [25]
Znaczenie kwasu hialuronowego w leczeniu przewlekłych ran i jego zdolność do przyspieszenia tego procesu została już udowodniona. Badania z 2006 roku skupiały się na sprawdzeniu, czy kwas może być skuteczny nawet w poprawie gojenia się ostrych ran. Badaniami objęto 43 pacjentów z różnymi rodzajami ran, takimi jak oparzenia, zranienia, urazy, plastyka ud czy dermabrazja. Kwas hialuronowy zastosowano w postaci kremu lub plastrów, a wyniki oceniono po każdym z 9 łącznie wykonanych zabiegów. Badania wykazały następujące wyniki [18] [20] [21]:
- zmniejszenie powierzchni rany o 70% po 6. pomiarze
- 56% przypadków zostało całkowicie wyleczonych po 6. aplikacji
- 91% przypadków wykazało niewielką ilość fibryny lub jej brak (białko biorące udział w procesie krzepnięcia krwi)
- 84% przypadków wykazało niewielki wysięk lub jego brak (płyn wydostający się z naczyń krwionośnych wskutek stanu zapalnego)
Zmniejsza objawy refluksu żołądkowego
Refluks to nieprzyjemny stan, w którym treść żołądka podchodzi do gardła, powodując uszkodzenie przełyku. Kwas hialuronowy może być przydatny w łagodzeniu objawów refluksu, dzięki temu, że wykazuje działanie wspomagające w procesie gojenia błony śluzowej przełyku. [6]
Kilka źródeł odnosi się do stosowania połączenia kwasu hialuronowego i siarczanu chondroityny w leczeniu objawów refluksu. Badania z 2012 roku dotyczyły stosowania produktu o nazwie Esoxx, który jest mieszaniną kwasu hialuronowego i siarczanu chondroityny. Uzyskane wyniki wskazały na sukces preparatu w ograniczeniu uszkodzenia błon śluzowych, co stanowi podstawę dalszych badań klinicznych w leczeniu objawów refluksu.[6] [19]
Wpływ kwasu hialuronowego na skórę
Najpopularniejsze korzyści wynikające z zastosowania kwasu hialuronowego to pozytywny wpływ na skórę. Być może znasz również reklamę, która podkreśla funkcję kwasu hialuronowego w celu poprawy jakości skóry, nawilżenia i usunięcia zmarszczek. W badaniu z roku 2017 badano zdolność do spowolnienia starzenia się skóry za pomocą suplementów, natomiast uczestników podzielono na grupy z placebo i kwasem hialuronowym (HA 2 K i HA 300 K). Badaniami objęto mężczyzn i kobiety w wieku od 22 do 59 lat i trwały one 12 tygodni. Naukowcy dokonali oceny zmian w zmarszczkach wokół oczu (kurze łapki), porównując zdjęcia przed i po stosowaniu kwasu hialuronowego, a także wyniki ankiety. Wyniki wykazały, że doustna suplementacja kwasem hialuronowym może zredukować zmarszczki i poprawić kondycję skóry. Wykonane podczas badania zdjęcia mikroskopowe wyraźnie wskazały na poprawę stanu skóry. [12] [13]
W badaniach z 2014 r. oceniano skuteczność preparatu o niskiej masie cząsteczkowej (kwasu nanohialuronowego) w zakresie nawilżenia skóry, leczenia zmarszczek i elastyczności skóry. Badaniami objęto 33 kobiety o średniej wieku 45,2 lat przez 8 tygodni. Podczas pomiaru struktury skóry poprawę zaobserwowano już po 2 tygodniach, a postęp w zakresie elastyczności skóry po 2 i 8 tygodniach badań. Po 8 tygodniach stwierdzono znaczną poprawę w 3 obszarach [16]:
- poprawa nawilżenia skóry (do 96%)
- zmniejszenie głębokości zmarszczek (do 40%)
- zwiększenie elastyczności i jędrności skóry (do 55%)
Na podstawie wyników badań można stwierdzić, że kwas hialuronowy może zwiększyć witalność skóry, która w naturalny sposób zmienia się, a zmarszczki pojawiają się z wiekiem. Nie starzejemy się wszyscy w tym samym wieku, dlatego też w życiu jest wiele czynników, które mają wpływ na obniżenie stanu zdrowia lub kondycji organizmu. Również spowalniające starzenie się działanie kwasu hialuronowego jest dla każdego inne. Do czynników wpływających na jego działanie należą dieta, spożycie alkoholu i papierosów, genetyka, zanieczyszczenie powietrza, ekspozycja na światło słoneczne. [12]
Skutki uboczne i ryzyko
Organizm ludzki naturalnie produkuje kwas hialuronowy, dlatego reakcje alergiczne na niego są bardzo rzadkie. Stosowanie kwasu w postaci tabletek i kremów uważa się za bezpieczne. Wyjątkiem jest zastrzyk podczas którego aplikacja do stawu może spowodować zaczerwienienie. Podobnie kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny zachować ostrożność przy przyjmowaniu kwasu hialuronowego, ale także osoby, które doświadczyły już reakcji anafilaktycznej i innych poważnych reakcji alergicznych. Dlatego też, jeśli należysz do jednej z tych grup, cierpisz na choroby przewlekłe lub zażywasz leki, zaleca się konsultację z lekarzem przed ich zastosowaniem. [4] [6] [8]
Która forma kwasu hialuronowego jest najbardziej efektywna?
Kwas hialuronowy jest popularnym składnikiem różnych produktów, oprócz tabletek znajdujemy go np. w postaci kremów na dzień i na noc, serum, pomadek. Jest on jednak stosowany również w formie zastrzyków. Miejscowe stosowanie na skórę jest skuteczne, ponieważ kwas 1000-krotnie zwiększa swoją masę wchłaniając wodę, dzięki czemu ma doskonałe właściwości nawilżające. Kwas zatrzymuje wodę we wnętrzu skóry, zwiększając tym samym jej nawilżenie. [7]
Przy wyborze kremu zawierającego kwas hialuronowy należy zwrócić uwagę na kwas hialuronowy lub hialuronian sodu, który jest pochodną kwasu hialuronowego. Podstawową różnicą pomiędzy tymi postaciami jest rozpuszczalność, ponieważ hialuronian sodu charakteryzuje się lepszą wchłanialnością. Kolejną ważną informacją, którą warto sprawdzić na opakowaniu produktu, jest zawartość kwasu hialuronowego. Najlepszym wyborem są kremy i serum z zawartością co najmniej 1% kwasu, jednak jeśli nie jest to zaznaczone na opakowaniu, lepiej wybrać produkty, które nie posiadają tego kwasu hialuronowego na samym końcu listy składników. [27]
Uważa się, że suplementy diety zawierające kwas hialuronowy, które są przeznaczone do stosowania doustnego mogą mieć takie same efekty jak serum lub zastrzyki. Kwas hialuronowy, który przeszedł przez przewód pokarmowy, może działać na trzy sposoby. Część kwasu jest wchłaniana w nienaruszonej postaci, inna część rozpada się na cukry, które są wchłaniane w tej postaci. Trzecią funkcją jest stymulacja wzrostu korzystnych bakterii w przewodzie pokarmowym, co prowadzi do ogólnej poprawy zdrowia, odporności, a nawet stawów. [8] [26]
Eksperci z zakresu medycyny alternatywnej uważają kwas hialuronowy za przydatny w leczeniu nawet niepowiązanych ze sobą chorób, takich jak bezsenność, osteoporoza, zespół przewlekłego zmęczenia, przewlekły ból czy niewydolność serca. Poziomy ich skuteczności w badaniach naukowych są różne i niektóre z nich mogą być klasyfikowane aż do pozycji pseudonauki. Dlatego ważne jest, aby brać pod uwagę tylko naukowo uzasadnione działanie kwasu hialuronowego. [8]
Zastosowanie kwasu hialuronowego
Nie ma żadnych formalnych i uniwersalnych wytycznych dotyczących prawidłowego doustnego stosowania kwasu hialuronowego. Zalecane dzienne spożycie wynosi 200 mg u niektórych producentów, podczas gdy inni podają do 1 000 mg. Najlepszym rozwiązaniem jest prawdopodobnie stosowanie się do dawek podanych na opakowaniu. Nie ma dowodów, które potwierdzałyby, że stosowanie większych dawek daje lepsze wyniki. Dzienne spożycie kwasu hialuronowego w kilku badaniach nie przekraczało 240 mg. [8]
Kwas hialuronowy jest naturalną częścią ludzkiego organizmu, ale jego stężenie spada, co może prowadzić do starzenia się skóry i problemów ze stawami. Suplementacja kwasu hialuronowego była i jest badana naukowo, a jej wyniki potwierdzają jej pozytywne działanie bez skutków ubocznych. Wierzymy, że dowiedziałeś się już wszystkiego, co niezbędne o kwasie hialuronowym. Chcesz, aby Twoi przyjaciele dowiedzieli się o jego korzyściach dla zdrowia? Zachęcamy do wsparcia artykułu poprzez udostępnienie go innym.
[1] Hyaluronic acid – https://www.acs.org/content/acs/en/molecule-of-the-week/archive/h/hyaluronic-acid.html
[2] Kamal Patel - Glucosides and Glycosides – https://examine.com/nutrition/glucosides-and-glycosides/
[3] Synovial Fluid Definition – https://www.arthritis-health.com/glossary/synovial-fluid
[4] HYALURONIC ACID – https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1062/hyaluronic-acid
[5] Ramesh C. Gupta, Rajiv Lall, Ajay Srivastava, Anita Sinha - Hyaluronic Acid: Molecular Mechanisms and Therapeutic Trajectory – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6603175/
[6] Erica Julson - 7 Surprising Benefits of Hyaluronic Acid – https://www.healthline.com/nutrition/hyaluronic-acid-benefits
[7] Dana Oliver - What Hyaluronic Acid Is, And Why It May Be Your Dry Skin Savior – https://www.huffpost.com/entry/what-is-hyaluronic-acid_n_569f9978e4b0fca5ba7607f4
[8] Cathy Wong - The Health Benefits of Hyaluronic Acid Supplements – https://www.verywellhealth.com/hyaluronic-acid-supplements-89465
[9] Osteoarthritis - – https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/osteoarthritis/symptoms-causes/syc-20351925
[10] Hannah Nichols - What are the causes and types of arthritis? – https://www.medicalnewstoday.com/articles/7621
[11] What's the difference between arthritis and osteoarthritis? – https://www.webmd.com/osteoarthritis/qa/whats-the-difference-between-arthritis-and-osteoarthritis
[12] Jamie Eske - Everything you need to know about hyaluronic acid – https://www.medicalnewstoday.com/articles/326385
[13] Mariko Oe, Seigo Sakai, Hideto Yoshida, Nao Okado, Haruna Kaneda, Yasunobu Masuda, Osamu Urushibata - Oral hyaluronan relieves wrinkles: a double-blinded, placebo-controlled study over a 12-week period – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5522662/
[14] Mariko Oe, Toshiyuki Tashiro, Hideto Yoshida, Hiroshi Nishiyama, Yasunobu Masuda, Koh Maruyama, Takashi Koikeda, Reiko Maruya, Naoshi Fukui - Oral hyaluronan relieves knee pain: a review – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4729158/
[15] Synovitis – https://www.healthcentral.com/condition/synovitis
[16] S. Manjula Jegasothy, Valentina Zabolotniaia, Stephan Bielfeldt - Efficacy of a New Topical Nano-hyaluronic Acid in Humans – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3970829/
[17] Neuman MG, Nanau RM, Oruña-Sanchez L, Coto G. - Hyaluronic acid and wound healing. – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25877441
[18] Voinchet V, Vasseur P, Kern J. - Efficacy and safety of hyaluronic acid in the management of acute wounds. – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17173469
[19] Massimo P Di Simone, Fabio Baldi, Valentina Vasina, Fabrizio Scorrano, Maria Laura Bacci, Antonella Ferrieri, Gilberto Poggioli - Barrier effect of Esoxx® on esophageal mucosal damage: experimental study on ex-vivo swine model – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3387832/
[20] William C. Shiel - Medical Definition of Fibrin – https://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=3450
[21] William C. Shiel - Medical Definition of Exudate – https://www.medicinenet.com/script/main/art.asp?articlekey=9900
[22] keratinocyte – https://www.merriam-webster.com/dictionary/keratinocyte
[23] hepatocyte – https://www.merriam-webster.com/dictionary/hepatocyte
[24] Cytochrome p450 – https://ghr.nlm.nih.gov/primer/genefamily/cytochromep450
[25] Ananya Mandal - What are Fibroblasts? – https://www.news-medical.net/health/What-are-Fibroblasts.aspx
[26] How Does Oral Hyaluronic Acid Work? – https://www.purityproducts.com/blog/how-does-oral-hyaluronic-acid-work
[27] Angela Palmer - Should You Add Hyaluronic Acid to Your Skincare Routine? – https://www.verywellhealth.com/hyaluronic-acid-for-skincare-4582343