Lizyna: leczniczy cud, który może uzdrawiać

Lizyna – niezbędny aminokwas i składnik budulcowy białka

Lizyna to aminokwas niezbędny, który jest elementem budującym białko w naszym organizmie. Ponieważ człowiek nie jest w stanie jej samodzielnie syntetyzować, należy ją dostarczyć za pomocą żywności lub suplementów diety. Lizyna nazywana jest również aminokwasem dwuzasadowym, podobnie jak arginina, cysteina czy ornityna. [1]

Pierwotnie lizyna nie była stosowana jako suplement diety, a jedynie jako składnik żywności wykorzystywany głównie w żywności wegetariańskiej, w której bardzo często brakuje lizyny. Kiedyś dodawano ją do zbóż, ale znalazła swoje zastosowanie również w paszach dla zwierząt hodowlanych. [2] Wiadomo, że lizyna wiąże się z niektórymi minerałami, np. z miedzią, co umożliwia szybszy transport lizyny do krwinek czerwonych, a dzięki temu bezpośrednio do organizmu. [3]

Badania koncentrujące się na absorpcji miedzi i żelaza wykazały, że suplementacja lizyny nie wpływa na absorpcję tych minerałów, chociaż poprzednie badania wykazały wzajemnie oddziałujące skutki z tymi dwoma minerałami. Badania te zostały wykonane na myszach, którym podano 1,5% lizyny i 20% białka w paszy. Ponadto odkryto, że lizyna nie ma wpływu na cynk w tych samych warunkach co miedź czy żelazo. [4]

Lizyna jest transportowana do mózgu przez ten sam neurotyczny transporter, który zabezpiecza magazynowanie argininy w mózgu. Przypuszcza się, że nadmierne spożycie lizyny może ograniczyć zdolność argininy do produkcji tlenku azotu w tkance mózgowej, co może mieć negatywny wpływ na funkcje neurotyczne. [5]

Objawy niedoboru lizyny

Do najczęstszych objawów niedoboru lizyny należą:

• utrata apetytu
• nadmierne wypadanie włosów
• brak koncentracji
• zmęczenie
• częste wahania nastroju
• anemia
• problemy z wątrobą
• zaburzenia w prawidłowym funkcjonowaniu układu rozrodczego [6]

Lizyna i jej główne funkcje

1. Poprawia przyswajanie wapnia

Na podstawie badań naukowych stwierdzono, że lizyna zwiększa przyswajalność wapnia. Dzięki jednemu z badań udowodniono, że lizyna ma działanie funkcjonalne w przypadku diet o małej ilości białka (0,7 kg/białek) i dużej ilości aminokwasów dwuzasadowych (lizyna, arginina, histydyna). W takim przypadku lizyna była w stanie znacznie lepiej zwiększyć przyswajalność wapnia niż w różnych warunkach, np. w dietach z aminokwasami mieszanymi. [7]

2. Poprawia sprawność fizyczną

Dzięki zwiększonemu spożyciu lizyny, możesz osiągnąć wzrost swojej sprawności fizycznej. Aminokwasy, takie jak lizyna, służą jako składniki budulcowe białek, które wspomagają regenerację i tworzenie mięśni. Ponadto, w połączeniu z innymi aminokwasami, lizyna może skutecznie wpływać na spalanie tłuszczu i aktywne tworzenie masy mięśniowej. [8]

3. Wspiera układ odpornościowy i ma działanie antybakteryjne

Jedno z badań dowiodło, że w leczeniu, w którym zastosowane zostały lizyna i arginina, układ odpornościowy pacjentów uległ znacznej poprawie. Ponadto, w przypadku dzieci cierpiących na wirusowe choroby układu oddechowego, udowodniono, że dzięki temu leczeniu poprawił się ich stan zdrowia. Więc lizyna ma nie tylko działanie antybakteryjne, ale jest również w stanie zwalczać wirusy i tworzyć w naszym organizmie antidotum, które poprawia naszą odporność. [9]

4. Leczy opryszczkę i owrzodzenia

Lizyna odgrywa ważną rolę w produkcji karnityny w organizmie człowieka, która jest odpowiedzialna za przemianę tłuszczów w energię, a także za utrzymanie prawidłowego poziomu lipoprotein cholesterolowych. Wydział medyczny uniwersytetu w Maryland odkrył, że lizyna może aktywnie wpływać na powstawanie bólu owrzodzenia i opryszczki. Dzięki swojemu działaniu antybakteryjnemu jest w stanie skutecznie zwalczyć już powstałą opryszczką, a także zapobiegać jej powstawaniu poprzez wspomaganie układu odpornościowego. Ponadto lizyna ma pozytywny wpływ na zdrowie skóry, paznokci i włosów. [10]

5. Odgrywa ważną rolę w tworzeniu kolagenu

Kolagen jest najbardziej rozpowszechnionym białkiem w ludzkim organizmie. Jest to element budujący kości, włókna mięśniowe i chrząstki. Lizyna pomaga w produkcji kolagenu i jednocześnie zapobiega jego rozległemu wydalaniu. [11] Wapń i kolagen stanowią dynamiczną parę, która pomaga zapobiegać złamaniom kości. W przypadku braku lizyny produkcja kolagenu i wapnia jest spowolniona. Może to prowadzić do kruchości kości, co jest również jednym z głównych powodów, dla których osoby cierpiące na brak lizyny mają kruche kości.

6. Przyspiesza gojenie się ran i złamań

Lizyna jest jednym z najważniejszych aminokwasów, które biorą udział w regeneracji mięśni, gojeniu się ran i złamań. Ponieważ pomaga w przyspieszeniu przyswajania wapnia, może skutecznie skrócić czas potrzebny do jego regeneracji. Może być jednak doceniony również przez osoby mające problemy z kolanami, ponieważ lizyna wykazuje zdolność do produkcji kolagenu i tym samym wspiera tkanki łączne i chrząstkę. Badania przeprowadzone przez Uniwersytet w Maryland dowiodły, że brak lizyny może prowadzić do długotrwałej rekonwalescencji, a czas gojenia może być wyraźnie wydłużony. [12]

7. Zmniejsza stres i ma działanie uspokajające

Aby dowiedzieć się, jaki wpływ ma lizyna na stres i chroniczne zmęczenie, przeprowadzono badanie na poszczególnych członkach jednej rodziny z Syrii, które trwało trzy miesiące. Odkryto, że dzięki regularnemu przyjmowaniu lizyny u mężczyzn widoczny był spadek chronicznego zmęczenia. Z drugiej strony, w przypadku kobiet, lizyna miała pozytywny wpływ na redukcję stresu, a nawet na poprawę skóry i włosów. [13]

8. Zwiększa wytrzymałość kości

W jednym z badań, w którym uczestniczyło 15 zdrowych i 15 kobiet cierpiących na osteoporozę, jednej grupie podawano wapń, a drugiej lizynę. Innej grupie 45 kobiet cierpiących na osteoporozę podano lizynę, walinę i tryptofan. [14]
W przypadku grupy pacjentek przyjmujących lizynę, wykazano lepszą przyswajalność wapnia i jego mniejsze wydalanie. Dlatego lizyna może być stosowana jako element profilaktyki przeciwko osteoporozie. [14]

Korzyści dla sportowców

Deficyt lizyny może ujawnić się głównie w przypadku sportowców, którzy wykonują trudne i wyczerpujące treningi. Cechami charakterystycznymi deficytu lizyny są niedokrwistość, spowolnione gojenie się ran, zmęczenie, ale także dłuższy czas rekonwalescencji po treningach. Regularne przyjmowanie lizyny w przypadku sportowców może przyczynić się do zwiększenia poziomu hormonu wzrostu, a także wspomóc sprawność fizyczną. Ponieważ lizyna jest elementem budującym białko, wspomaga szybką regenerację i wzrost masy mięśniowej. Ponadto pomaga w produkcji kolagenu, który zabezpiecza silne włókna chrzęstne i mięśniowe, często zbytnio obciążone podczas treningu. [15]

W jakich produktach spożywczych występuje lizyna?

Lizyna występuje w dużej ilości produktów spożywczych i suplementów diety. Wśród źródeł, które mają największą zawartość lizyny w 100 g znadują się:

• wołowina i jagnięcina – 3,582 mg
• parmezan – 3,306 mg
• indyk i kurczak – 3,110 mg
• wieprzowina – 2,757 mg
• prażona soja – 2,634 mg
• tuńczyk – 2,590 mg
• krewetki – 2,172 mg
• nasiona dyni – 1,386 mg
• jajka – 912 mg
• fasola biała – 668 mg [16]

Źródła:

[1] Mirmiranpour, Khaghani, Bathaie, Nakhjavani, Kebriaeezadeh, Ebadi, Gerayesh-Nejad, Zangooei. – The Preventive Effect of L-Lysine on Lysozyme Glycation in Type 2 Diabetes. – Acta Med Iran. 2016 (dostupné online) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26853287

[2] Flodin NW – The metabolic roles, pharmacology, and toxicology of lysine. – J Am Coll Nutr. 1997 (dostupné online) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9013429/

[3] Gao S, Yin T, Xu B, Ma Y, Hu M. – Amino acid facilitates absorption of copper in the Caco-2 cell culture model. – Life Sci. 2014 (dostupné online) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24931904

[4] Mitchell GV, Jenkins MY. – Effect of excess L-lysine on rat growth and on plasma and tissue concentrations of copper, iron and zinc. – J Nutr Sci Vitaminol (Tokyo). 1983 (dostupné online) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6427435

[5] Wass C, Klamer D, Katsarogiannis E, Pålsson E, Svensson L, Fejgin K, Bogren IB, Engel JA, Rembeck B – L-lysine as adjunctive treatment in patients with schizophrenia: a single-blinded, randomized, cross-over pilot study. – BMC Med. 2011 (dostupné online) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21501494

[6] 9 Lysine Benefits (Cold Sores) + Foods High In Lysine (dostupné online) https://www.selfhacked.com/blog/lysine-health-benefits/

[7] Bihuniak JD, Sullivan RR, Simpson CA, Caseria DM, Huedo-Medina TB, O’Brien KO, Kerstetter JE, Insogna KL. – Supplementing a low-protein diet with ibasic amino acids increases urinary calcium excretion in young women. – J Nutr. 2014 (dostupné online) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24431325

[8] RAE UDDIN – Lysine Supplement Benefits – LiveStrong.com (dostupné online) https://www.livestrong.com/article/366257-lysine-supplement-benefits/

[9] Azzarà A, Carulli G, Sbrana S, Rizzuti-Gullaci A, Minnucci S, Natale M, Ambrogi F. – Effects of lysine-arginine association on immune functions in patients with recurrent infections. – Drugs Exp Clin Res. 1995 (dostupné online) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7555612

[10] Griffith RS, Walsh DE, Myrmel KH, Thompson RW, Behforooz A. – Success of L-lysine therapy in frequently recurrent herpes simplex infection. Treatment and prophylaxis. – Dermatologica. 1987 (dostupné online) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3115841

[11] DrugBank – L-Lysine (dostupné online) http://www.drugbank.ca/drugs/DB00123

[12] Thorne Research, Inc. – L-Lysine – Alternative Medicine Review Volume 12, Number 2 2007 (dostupné online) http://www.altmedrev.com/archive/publications/12/2/169.pdf

[13] Miro Smriga, Shibani Ghosh, Youssef Mouneimne, Peter L. Pellett and Nevin S. Scrimshaw – Lysine fortification reduces anxiety and lessens stress in family members in economically weak communities in Northwest Syria – Proc Natl Acad Sci U S A. 2004 Jun 1 (dostupné online) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC420386/

[14] Civitelli R, Villareal DT, Agnusdei D, Nardi P, Avioli LV, Gennari C. – Dietary L-lysine and calcium metabolism in humans. – Nutrition. 1992 (dostupné online) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1486246

[15] Kelsey Casselbury – What Are the Benefits of Taking L-Lysine? March 15, 2018 (dostupné online) http://healthyeating.sfgate.com/benefits-taking-llysine-6478.html

[16] Daisy Whitbread – Top 10 Foods Highest in Lysine (dostupné online) https://www.myfooddata.com/articles/high-lysine-foods.php

[17] World Health Organization, Food and Agriculture Organization of the United Nations, United Nations University – Protein and amino acid requirements in human nutrition – Report of a joint FAO/WHO/UNU expert consultation (WHO Technical Report Series 935) Publication date: 2007 (dostupné online) http://www.who.int/nutrition/publications/nutrientrequirements/WHO_TRS_935/en/